Z Plazmawiki
Skocz do: nawigacja, szukaj
Witaj na Plazmawiki!

Plazmowy Wszechświat. Zagadnienia, teorie, obserwacje, doświadczenia, kontrowersje.


Plasmawiki

Niniejsza Wiki poświęcona jest plazmowo-elektrycznym aspektom budowy oraz działania naszego Wszechświata. Jej powstanie podyktowane było głównie chęcią udostępnienia w języku polskim materiałów ze strony Plasma Universe, aczkolwiek nie wykluczamy własnego wkładu. Postępy w tłumaczeniu nie będą szybkie, więc niecierpliwych i znających angielski zachęcamy do odwiedzenia wspominanej strony.

Ciekawy artykuł

Powstawanie galaktyk zostało zasymulowane komputerowo przy pomocy praw elektromagnetyzmu, natomiast z pominięciem grawitacji. Uzyskane w ten sposób galaktyki zgadzają się z obserwowanymi, i to bez potrzeby wprowadzania ciemnej materii.


Czy wiesz...

Nowości



Przeglądaj wszystkie artykuły

Znając plazmę, znasz 99.999% Wszechświata

(Nie ma plazmy, nie ma Wszechświata)

Plazmowy Wszechświat to termin ukuty przez laureata Nagrody Nobla Hannesa Alfvéna, aby podkreślić ważność plazmy we Wszechświecie.

Uwaga: niektóre przedstawione na tej stronie teorie pochodzą z brzegów astrofizyki plazmowej, a inne przeczą wręcz powszechnie akceptowanemu spojrzeniu (zobacz porównanie Plazmowego Wszechświata i Wielkiego Wybuchu). Strona niniejsza próbuje je zaledwie opisać, cytując przejrzaną bibliografię, o ile to możliwe.
1: Czym jest plazma?
Aurora-earth.jpg
Czym jest plazma? Znane nam są ciała stałe, płyny i gazy, takie jak stały lód, ciekła woda i gazowa para wodna. Ale ogrzewając atomy bardziej, doprowadzamy do ich rozpadu na jony i wolne elektrony: na plazmę, taką, jak naelektryzowaną zorzę polarną powyżej.
2: Gdzie jest plazma?
Sun-corona.jpg
Widzialny wszechświat składa się w 99.999% z plazmy. Słońce składa się niemal w 100% z plazmy, jak wszystkie gwiazdy. Plazma stanowi niemal 100% ośrodka międzyplanetarnego, międzygwiezdnego i międzygalaktycznego. Plazmą jest również ziemska jonosfera.
3: Dlaczego plazma jest ważna?
Plasma-lamp 2.jpg
Plazma silnie reaguje na siły elektromagnetyczne, czyniąc z nich dominującą siłę w plazmie kosmicznej, np. na powierzchniach gwiazd, aktywnych jądrach galaktyk, w przestrzeni międzyplanetarnej, międzygwiezdnej i miedzygalaktycznej.[1]

4: Naelektryzowana plazma
Heliospheric-current-sheet edit.jpg
Kosmiczna plazma, przemieszczająca się przez pole magnetyczne, generuje swój własny prąd elektryczny, działając jak cewka jednobiegunowa, oraz przewodzić prąd lepiej niż metale. Przykładem jest heliosferyczna warstwa prądowa, przedstawiona powyżej, oraz prądy Birkeladna..
5: Włókna plazmy
Ant-nebula-rotated.jpg
Silne radialne pola magnetyczne mogą powodować skurcz, jak w przypadku klepsydrowaten mgławicy powyżej. Wytwarzanie charakterystycznych włókien jest podobne do tego w kuli plazmowej (górny rząd). Powstają też wiązki cząstek, jak widać w gęstym skupisku plazmy.
6: Symulacje galaktyk
Peratt-galaxy-simulation.gif
Symulacje komputerowe dwóch oddziałujących ze sobą prądów Birkelanda, z chmurą plazmy uwięzioną w równoległych włóknach magnetycznych, symulują ewolucję powstawania galaktyk, bez potrzeby odwoływania się do ciemnej materii ani czarnych dziur!

7: Złożona plazma pyłowa
Ngc-6751.jpg
Gaz zjonizowany zaledwie w 1% może zachowywać się jak plazma (np. jonosfera). Oprócz światła i tarcia, pył i okruchy ładują się elektrycznie wewnątrz plazmy, i zachowują jak jedność, jak w przypadku mgławicy Świecące Oko, powyżej.
8: Pół-obojętność
M87-marshall.jpg
Pół-obojętność plazmy oznacza, że "stara się" ona być wszędzie elektrycznie obojętna. Lecz plazma może ją zburzyć, wytwarzając naładowane regiony w warstwach podwójnych lub w strumieniach cząstek, jak ten w dżecie galaktyki M87, powyżej.
9: Z laboratorium w kosmos
Dense-plasma-focus-sheath.jpg
Badania Plazmowego Wszechświata, dostarczone przez eksperymenty laboratoryjne, jak gęste skupisko plazmy powyżej, przez pionierów takich, jak Kristian Birkeland, Hannes Alfvén i Winston H. Bostick. Porównaj ten obraz z mgławicą po lewej.


10: Rodzaje plazmy
Plasma-types.jpg
Plazma może być różna w zależności od temperatury i gęstości, oraz posiada możliwość skalowania się przez wiele rzędów wielkości.
Prawa autorskie obrazka Contemporary Physics Education Project